De 16mm film - zijn oorsprong
Een reis door de geschiedenis van de 16mm film
Capstaff's leven voor de uitvinding van 16mm film
John G. Capstaff ging naar school in Newcastle en studeerde natuurkunde en techniek aan het Armstrong College. Daarna werkte hij voor fotograaf Edward Lyddell Sawyer en leerde onderweg de beginselen van de fotografie.
Later opende hij zijn eigen fotostudio. Tegelijkertijd ontwikkelde hij verschillende modificaties van het fotografische proces.
In 1912 ontmoette hij Charles E. Mees, die op dat moment de Kodak Research Laboratories in Rochester, New York, aan het opzetten was. Met zijn hulp solliciteerde Capstaff naar een baan bij Eastman Kodak Company.
De 16mm film is geboren
In 1914 begon Capstaff voor Eastman Kodak Company te experimenteren met gehalveerde 35mm filmvoorraad. Hij wilde een filmformaat ontwikkelen voor amateurs. Zijn motief: de voorheen gebruikelijke 35mm-film voor bioscopen was te duur voor "thuisgebruik".
Ontwikkeling van 16mm film en zijn uitrusting
De datum van introductie van 16mm-film wordt beschouwd als 5 juli 1923, de dag waarop 16mm-film samen met de Ciné-Kodak-camera en de Kodascope-projector aan het Amerikaanse publiek werd geïntroduceerd. In de periode daarna werkte Capstaff aan de verbetering van Kodak's 16mm apparatuur.
Waarom 16 mm breedte?
In zijn experimenten ontdekte Capstaff dat een beeldbreedte van 10 mm het minimum was dat nodig was om aanvaardbare beelden te maken in het beeldformaat 10x7,5 mm. Capstaff voegde 3mm toe voor elke perforatie - 16mm film was geboren.
16mm film en 9,5mm film
De 9,5 mm film probeerde zich ongeveer gelijktijdig met de 16 mm film op de markt te vestigen als amateurformaat. De 16mm film won echter de wedstrijd. De reden: het was gebleken dat bij 9,5 mm film het gevaar voor beschadiging van het materiaal bij een perforatie in het midden zeer groot was. Bovendien was de gevoeligheid van de 16mm film beter.
16mm film wordt geluidsfilm
Toen geluidsfilm werd geïntroduceerd, stopte deze ontwikkeling niet bij 16mm film. Eén zijde van de perforatie werd vervangen door een geluidsspoor; het procédé werd in 1932 aanvaard als SMPE-standaard. (De SMPE is een internationale vereniging op het gebied van professionele film- en videotechnologie, gevestigd in New York).
Capstaff ontvangt twee prijzen
In 1944 werd John G. Capstaff geëerd voor zijn werk. Hij ontving de Progress Medal Award van de SMPE.
In 1946 wonnen hij en vier medewerkers van 20th Century Fox een Academy Technical Achievement Award voor de ontwikkeling van een "20th Century-Fox filmverwerkingsmachine".
16mm film clubs ontstaan
Na de Tweede Wereldoorlog werden in de VS talrijke 16mm filmclubs opgericht. Het proces was eindelijk geaccepteerd voor niet-commercieel gebruik.
16mm-film wordt populair voor documentaires en speelfilms
16mm film werd vooral belangrijk voor documentaires. Daar waren twee redenen voor:
- De 16mm film paste perfect op het scherm met slechts een kleine vergroting en had een zeer hoge beeldkwaliteit.
- De camera's van de 16mm films hadden een aangenaam licht gewicht en waren daarom bij uitstek geschikt voor buitenopnamen.
De onafhankelijke bioscopen hielden ook van 16mm. Hun belangrijkste reden was de zeer lage prijs van 16mm film.
De 16mm film krijgt kleur
De volgende grote stap in de ontwikkeling van 16mm-film kwam rond 1950. Voortaan werd 16mm-film in kleur aangeboden.
16mm wordt Super 16
Aan hetbegin van de jaren zeventig onderging 16mm-film een verdere ontwikkeling door het gebruik van de randstrook voor het beeld. Het nieuwe formaat heette Super 16 en maakte opnamen in 16:9 mogelijk.
Het potentieel van 16mm film vandaag
Tegenwoordig wordt 16mm film nauwelijks meer gebruikt. Alleen liefhebbers en kunstenaars gebruiken nog de technologie die destijds zo populair was.
Vooral dierenfilms worden tegenwoordig opgenomen met 16mm filmcamera's. Oorspronkelijk was het 35 mm formaat overheersend voor dierenfilm. Uit kostenoverwegingen werd hij halverwege de jaren zeventig verdrongen door 16mm-film.
De regisseur Steven Spielberg gebruikte ook 16mm film. Met het gebruik van 16mm film maakte hij van zijn thriller Duel een cult-hit. Duel werd uitgezonden in 1971 en was oorspronkelijk een televisiefilm voor de Amerikaanse zender ABC. Het werd pas in 1973 in de bioscoop uitgebracht.