De geschiedenis van de negatieven

De geschiedenis van de ontwikkeling van negatieven is nauw verbonden met de calotypie (letterlijk: beursafdruk, ook bekend als de Talbotypie). Het is een procedure die het voor het eerst mogelijk maakte om zo vaak als gewenst afdrukken te maken van een negatief. Tot dan toe waren fotografische beelden altijd uniek. De calotypie bleef de basis van de moderne fotografie tot het begin van het digitale tijdperk.

William Henry Fox Talbot - De Engelse fotografiepionier

De geschiedenis van de analoge negatieven begon bijna 200 jaar geleden, meer precies: in de jaren 1830 met de uitvinding van het negatief-positief proces (calotype). Dit speciale fotografische proces werd ontwikkeld door een beroemde en rijke Engelsman: William Henry Fox Talbot.

Talbot was ook zeer succesvol op het gebied van literatuur, taalkunde, mythologie, lokale geschiedenis en natuurwetenschappen. De calotypie was echter verreweg zijn meest opmerkelijke uitvinding.

Het leven van William Henry Fox Talbot

William Henry Fox Talbot werd geboren op 11 februari 1800 in Melbury, Engeland. Hij behoorde tot de Engelse hogere klasse en ging naar de Harrow School in Londen. Daarna studeerde hij literatuur en wiskunde aan het gerenommeerde Trinity College in Cambridge.

Talbot ontmoette nooit zijn vader, die op jonge leeftijd stierf. Maar Talbots moeder had een immense invloed op haar zoon. Ze leerde hem en moedigde hem aan om grote dingen te bereiken.

Talbots leven werd gekenmerkt door verschillende reizen. Hij correspondeerde ook met vele gerenommeerde wetenschappers en was politiek actief. In 1832 trouwde hij.

Hij had graag beroemd willen worden als schilder. Toen hij besefte dat deze wens hem ontzegd werd, maar dat hij wel de mooie momenten van zijn leven wilde vastleggen, begon hij voorwerpen te fotograferen met bewerkt papier. Jaren gingen voorbij met talrijke experimenten. In 1835 bereikte Talbot eindelijk een doorbraak: hij vond het negatief-positief proces uit en noemde het calotype.

De Calotype
door William Henry Fox Talbots

Om de afbeelding te maken, gebruikte Talbot jodiumzilverpapier, ontwikkeld in galluszuur en zilvernitraat en gefixeerd in natriumthiosulfaat. Om er een transparant negatief van te maken, baadde Talbot het beeld in was. Vervolgens kopieerde hij het negatief op een ander lichtgevoelig papier en produceerde zo het positief.

In 1840 maakte Talbot zijn uitvinding openbaar. Van 1844 tot 1846 publiceerde hij het eerste fotoboek, getiteld The Pencil of Nature. Het boek kreeg positieve kritiek, maar verkocht nauwelijks. Extra moeilijkheden ontstonden omdat Talbot zijn octrooi tot het uiterste verdedigde en aanzienlijke bedragen eiste van iedereen die zijn methode wilde gebruiken. De verspreiding en verdere ontwikkeling van de calotypie werd dus ernstig belemmerd. - Tot Talbots dood op 17 september 1877 bleef het stil rond hem.

Calotypie en Daguerreotypie - Wat is beter?

William Henry Fox Talbot publiceerde zijn ontdekking pas in 1840 nadat hij had gelezen over de daguerreotypie, het Franse rivaalproces. Want in dezelfde tijd als Talbot had de Franse theaterschilder Louis Jaques Mandé Daguerre (1787 tot 1851) met de productie van foto's geëxperimenteerd. Een tijdlang concurreerden calotype en daguerreotype met elkaar.

De verdienste van de calotypie

De calotypie heeft het voordeel dat er een willekeurig aantal afdrukken mee kan worden gemaakt. Dat is niet verwonderlijk, want de eerste stap in de calotypie is altijd het maken van een negatief. De daguerreotypie heeft dit voordeel niet: zij produceert alleen unieke afdrukken - het is begrijpelijk dat Talbots negatief-positief proces vandaag de dag nog steeds voortleeft in de analoge fotografie...

De verdienste van de daguerreotypie

Foto's gemaakt met de calotypie hadden een duidelijk grovere korrel dan die gemaakt met de daguerreotypie. Dit was niet verwonderlijk, aangezien de papierstructuur van het negatief tijdens het kopieerproces door Talbots negatief-positief proces altijd op het positief werd overgebracht. Helaas kon dit beslissende nadeel van de calotypie ten opzichte van de daguerreotypie niet worden vermeden.

De tijden zijn veranderd...

Nu, in de 21e eeuw, worden natuurlijk digitale en spiegelreflexcamera's gebruikt. Hiermee kunnen de foto's direct na het maken worden bekeken op de camera of op de PC.

De fotografische technieken die vooral in de analoge sfeer zijn ontstaan, raken daardoor steeds meer in de vergetelheid. Jongeren zijn zich nauwelijks bewust van analoge fotografie en de negatieven daarvan.